Luk Chapter

Oct 25, 2024 - 08:20
 0  30
Luk Chapter

BIJAB LUK

 Luk Jisu no Borok ni Sajla se hwno.

 

Luk Kothoma kaham no swinai wng kha Dr. Luk, Paul no logi rwnai Samung 16:10-24., 2 Timothi 4:11; Kolsai 4:14.  Bo wng kha Syria ni borok, Bo Jihudi borok wngya Kolosai 4:14 bo kubun dophani khristan borok. Omo kok kubui,bo simi no kubun dophani khristan Smai Kwtl Baibel swi nai .

  Omo haino sai man o Luk wng kha lekha kwrwng, kaham khe naikolwi tong nai borok.A kok no chwng nugo Samung 1:1. Samung bijab swinai bo bono , kangtham kothom kaham swinai.

Luk kothoma kaham bijab le Greek borok rok ni bagwi se swijago.Abo ni logi Jihudi, Rum tai Greek borokrok ni bagwi bo, Khristo Jisu ni thani  phainai rok ni bagwi. Bo tai kangnwi kothoma kaham ni slai juda, bo tai kubun ni mukumurok ni slai kotor, kaham no hamjakuk nai, swikwrwng swinai, tai philosophy. Luk wng kha lekha kwrwng Greek hoda ni borok, o samung ni bagwi belai chuknai borok.Luk Jisu no khoroksa borok kaham kubui hwnwi sai khwna rwo.

  Naidi bo Jisu no  sinirw kha khoroksa no naiwi khatungjak nai. Bono sinirw mani bwtang 1-4 Kaitor phunuk kha borok rok bai kwrwng lai mani. Luk kwrwng kha  Theophilas ni mungwi o kothoma kaham no. Bo wng kha khoroksa borok kotor sinijak nai Greece ni khristan.

* Mathai Jisu no Jihudi rok ni habugra hwnwi o.

*  Mark Jisu no Kaitor ni seleng hwnwi Rum ni borok rok no saio.

* Luk Jisu no kubui kaham borok hwnwi Greek borok rok no saio.

    O kothoma kaham wng kha sumsok gwnang borok rok ni bagwi se swijago.Omo Jisu borok no hamjakma bai , borok wngwi borok rok no mwthangna phaio.

  Luk kothoma kaham o chwng nugo Kaitor sak no bahan bwthwi gwnang borok wngwi phunuk mani.Luk, Jisu borok ni kok no se sao. Luk mwthangnaisa no phunuk kha, bo khairok mani, bini bwkha muchung mani,tai bini phan kwrak no phunuk mani - Joto ni bagwi mwthangnaisa .O kothoma kaham o chwng Kaitor ni chwngsacha no nukha o hasaka, chwng hai khe tong mani, chini tomung tong phai kha.

 Luk kothoma kaham wng kha , Khristo borok wng mani kothoma kaham.A kok no chwng sai man na nango,tamo ni hwnba bo borok rok bai kwtha phai kha.Bo bohrok bai juda tong mani.Bo wng kha kukubui no Kaitor-Borok. Khristo borok ni Sajla tai chwng wng kha borok ni sajlarok aro mungsa kotorma juda tongo. Khristo wng kha Kaitor ni Sajla tai chwng wng kha Kaitor ni sajlarok.Aro mungsa sapuljakya tamo khe kubui.O kokno swraisa khe sadi, Suari Mary no samani kok no khuktang di, “ Phola Kwthar nono kobol phai anw; hakhe Kaitor kotor ni phan nono kobol phai anw; abo ni bagwi a chwrai kwthar ;bo Kaitor ni sajla hwnjak anw.” Luk 1:35. Omo chini Bugra borok wng phai mani kok se. Omo chwng bai juda wng mani kok. Chini borok ni tomung rok le abul se.  Jisaia 64:6. tamo khe Kaitor ni sajla khe bo obotar wng phuru no “KWTHAR” Adam sumsok khlaiya sini swkang  mungsa sia tong mani, Tamo khe Khristo le “KWTHAR”.”

 Kothoma Kaham ni kokbothoma  no khao twiwi, Dr. Luk swrai swrai khe sakha tai swilang kha, Jisu Khristo achai mani belai no uanamasingcha samung. Chwng kha kaham ma rwo, sak nai nai khoroksa bai sai khwnarwjak mano. Khristo wng kha swngchar snamnaisa, swngcharo phai kha tai kubun borok rok hai khe. Omo no belai khe huijak kok rok ni slai huijak kotor kok. Tamo khe agi salangjak tong mani kok rok tabuk kubui wngwi nang phai kha.

Luk simi no salango mera mwrwknai lakhua rok Jisu no naiphaimani kok Luk 2:8-20.

Chwng kothoma kaham o nukha Jisu chwla bwsa twrwk twrwk khe torma lokmani. Luk 2:51. Bo hamya chaya wng mani mungsa sajakma kwrwi, tai achomsa khe tor mani. Jisu Nokthar thang mani kok simi se swijak, jephuru bo omor chinwi ni borok.

Borok wngkha ba bo  lengjago, yak bai samung tang mani nugo, Kamiyung ni bagwi kapmani, “yasku sungwi surisan mani ,” tai “Dukhu man phuru kha khamjak mani.” Borok wngma bai se omo hai khe manjago. Uanamasingcha samungdok ni bisingo, sak hamya hamrwo,Markus ni khunju rajak no hamrw mani Luk simi no salango Luk 22:51.

  Luk kothoma kaham le swngchar ni borok norjak rok ni bagwi. Luk simi no swilango:

 Samaria bwrwima ni kok, Luk 10:33,

 Khajwna romnai ni kok, Luk 18:13,

Kwmajak Sajla ni kok , Luk 15:11-24,

 Sakaria ni kok Luk 19:2,

 Kroso khachijak sikokrok ni kok Luk 23:34.

Bo simi no  sakuk nai bwrwi rok  bahai khe tong nai berem 1 bai 2.Luk swi kwlang kha Jisu Nain ni bwrwima no khairokjak mani tai a sumsok gwnang bwrwima no bwkha bising ni khairokjak mani. Bo bwrwima song tai chwrai bwsarok no bwkha rwmani, Luk 7: 46; 8:3; 8:42;9:38;10:38-42;11:27;23:27.

Luk simi no salango Bugra Jisu Jerusalem kamiyung no nahormani. Abo no twiwi Jisu kapkha ; Gethsimani bario kolom twi hai khe thwi yormani; Bugra khairokjak kha kros sakani a sikokrok no thwina nai tong phuru. Luk simi no Emmaus lama himwi tong nai khoroknwi ni kok no swio.Luk tai bo sakha Bethany  ni tlangwi thang kha Sagrirok no yak tisai hamari rwkha, tai bohrok bai kaklai thang kha.

  Luk wng kha koklob bijab, rwchamung bai se chengjago, “Kaitor chwngsacha wngthung” tai mwthakjakma ni rwchabmung bai “ lobwi tai Kaitor no hamari rwui”  Aphuru ni simi no swngchar tabuk jora Kaitor no loblai tongo. A kothoma kaham ni bagwi Kaitor no hambai !  Khristan rok ni rwchabmung tabuk bo rangchak hai khe khatijagwi tongo.

*Khristan rok ni rwchabmung -  Meri tongthokjagwi rwchapmani Luk 1:46-55.

* Sakaria Rwchabmani -Luk 1:68-79,

*Suari rok rwchabmani - Luk 2:8-14.

 

Tai kubun kothoma kaham rok ni slai  Luk swikuk kha Bugra Jisu surisan mani kokrok no. Surisan mano  wng kha, borok rok Kaitor no bwkha berasuk mani. Tamo ni bagwi Mothao aswk khe samungrok bangkuk tai khlai lai pailai ya. Hai phano Kaitor ni aro ni mungsa hamari manya wng? Tai aro uro thang laio phai laio hai phano khoroksa no phano Khristo ni thani tubui manya ? Kok sajaknai khe kwlaisa se, Surisan lai mani kwrwi, Khristo ni bagwi aswk samung kotor khlaina nangya tamo khe surisan nani se nango.

  Jihudi song bai agi swkang puila ni  Khristan rok samung kwrwk  khlaina swrwng na nang mani, kubun dophano Kaitor ni thani tubu thani, tai Kaitor ni hao habrwthani tai mothao daphai thani. Simeon phwrwng lang kha a kok no,  Khuktang di Luk 2:32. Khristo khoroksinichi no rohor kha kwmajak Israel dophani thani simi wngya.Mathai a kok swilang kha, Israel rok ni bagwi bijab swi nai, tamo khe “bebak kamiyung tai joto thaio no” Luk 10:1. Jordan ni salkabai bwkhak Jisu Khristo samung khlai lang mani wng kha buini borok rok ni thani (Jihudi wngrok).

BOROK NI SAJLA JUGALIMANI Luk 1:1-4:13

O  bijab chengra mani wng kha belai no naithok khwnathok. Khoroksa borok no kaham khe sai khwna rwkha tai swinaisa Luk bini kiching kaham no phunugwi swikha. Bini mung wng kha Theophil, Luk bini sak sai man mano simano bini kokbothoma  -” bebak no kaham khe sai mano yaphang ni simi.” Bo mungsa swk belai kaham khe khoroksa borok no sinirwna naio, bono wng kha  Khristo Jisu.

  Puila ni berem phiokjak mani no bini karekter, abo no bini tomung. Johon, bini kokbothoma bai baksa.omo chengjak kha, “ Yaphango kok tongo, kok Kaitor bai tongo, a kok no Kaitor.” Swkang ni simi no bini a kok swngchar ni wngya. Tamo khe Luk khe kisa juda, laitesa kothoma borok ni bwkha o nangjago,  “ Judai ni habugra Herodni jorao  Abiani ochai bosong ni  Sakaria hwnwi ochai khoroksa tong mani.” Kothoma logwi tong kha, chwng tai bo khwna rwjak kha borok bai khairokjak kha tai kubun Kothoma Kaham a halokno twiwi chwng   mungsa samani kwrwi. Chwng a tomung rok no swrwng kha tai achai mani kok bo khwna kha  tai kwthar chwrai bwsa chwrai phuru tong mani kok no sai man rwkha. Tai khoroksa borok Kaitor bai rohorjak mani , bini titun tunnai chongwi rohorjaknai, Johon Baptist  achaimani kok  Luk 1:57-80. Suari rok,mera mwrwknai rok ni bagwi rwchabjak mani ,Luk 2:2:22-38. tai rakiting khlaijak mani Luk 2: 21, Noktharo yapharjak mani, Luk 2:22-38, Jisu chwla bwsa ni kothoma bini omor wngkha bisi chinwi Luk 2: 42-52, abo rok bebak no swiwi narwkjak.

  Berem nwi o Luk a jora ni kokrok no naikha,” …… aphuru saklijak kha …..swngchar ni bebk borok rok khajwna ma rwbai nai.”      Luk 2:1-3.

Kok kubui hwn khe Mathai bijab o kok no chwng nukya, Joseph bai Mary bui bai baksa text rwna thang kha. Bohrok sak sak ni kamiyungo thang bai kha. Luk aro phunkna naimani wngya, sak buino sason khlai nai tamo khe sak no a hao tong nai hwnwi phunuk nani se phaio.

    Kaitor aro samung khlai kha agi diari song samani kok no se phwnang sio. Mika diari sakha, Bethlehem se Jisu achai mani thai Mika 5:2 - 5. Bo wng kha David ni nukhung ni borok. Tamo khe Mary khe Nazaretho se tongo, a kamiyung 100 mile hakchao. Kaitor nuk kha abo no, Rum ni habugra sakhlai kha, Mery bai Joseph no mase ma thangnai  Bethlehemo lama khlai rwkha. Mery ni sak keng twtwi, chwrai achai twtwi. Omo uanamasingcha wngya da , a sakhlai mano Kaitor samungo phwnang kha. Kaitor no poito kwrwi dopha no  samungo phwnang kha , diari kok nang phai nani ! Kaitor tabuk bo hao sason khlai tong nairok no samung phwnang tongo.

    Tabuk naidi! Mera mwrwgwi tong nairok no suarirok  kothoma kaham sakhlai phai mani. Tamo khe chwng nukya salkabai ni khoroksa habugra bono naituk mani, “Sabo Habugra chainai” Suari rok a bigra mera mwrwknai rok no saphai kha. “Tamo khe suari rok  bohrok no hai hwnwi saphai kha, ta kiri di ; ang norok ni bagwi kothoma kaham se tubui phaio,abo bebak borok rok no khapang swrang rwnai; tini ni horo no David ni kamiyung Bethlehemo norok ni bagwi mwthangnaisa khoroksa achai kha Bono Khristo’ Luk 2:10-12.

   Tamo wngwi Apha Kaitor bini songdari sajla no  swngcharo rohor kha, bo sakmang twiwi achai phai kha, koinenen swngcharo?  Luk simi no o kok no swilango, khorokbwrwi chonghor swinairok ni bisingo, Jisu borok wngwi tonglang mani kok.

CHWRAI PHURU NI KOK

  Chwrai torwi logwi phai rwrwgo,siui nugwi  kha siui  phai rwrwgo, Kaitor bono naikhlai tongo.” Luk 2:40. Bini jephuru omor chinwi wng kha . Bo bini bumabuph bai Jerusalemo thang kha pandao, omo hai omoro Jihudi chwla bwsarok jotono thango.”Nokha saltham ni ulo bohrok bono noktharo manwi kha, bono aro kerong phwrwng nairok ni bisingo achugwi  bohrok ni kok khwnai tong mani , phia bohrok no swngpenegwi tng mani nugwi kha.” Luk 2:46. Omo bumo  hai borok wng khwna ! Hai phano chwng khuktang kha, “Bo kok sama no khwna nairok  bini kok  rwng mano tai kok kiphil mano sama rok  no nugwi  uanajak bai kha.” Luk bono hai hwnwi sao, Bo wng kha gian kwrwng, borok  jotono sinai, omo hai kheno bono nugo, Bo borok rok ni slai phano kotor kwrwng.Chwng nugo Jisu ni puila ni kok rok no : “Tamo wngwi norok ano naituklai? Ang apha ni nogo ma tong nai  hwnwi norok saui manya da? “ Omo no puila bo sak no phunuk mani , Bo wng kha Kaitor.

  Tai uaisa chwng khuktang phio kha,”Jisu aphuru khe bohrok bai baksa Nzaretho kiphilwi phai kha tai bo bohrok ni kok khwnaui tong kha  - swngchar ni bumabupha” Luk 2:51. “Jisu torwi logwi siui nugwi phai rwrwkha, bo Kaitor baibo hamjak rwrwgo, borok baibo hamjak rwrwgo.” Luk 2:52. Omo rok no Jisu no buini slai juda khe nugrwo. Luk simi se a kokrok no swinai. Omo belai nangkuk mani kok Jisu Nazaretho bui bai hamjak nai borok . Jephuru borok rok chwng no hamjakya hwn khe no Kaitor bai khairokjak ya wng mani mari wngya.

  Bisi chichar siringsa khe tong kha. Chwng Johon Baptist ni kok rok no khuktang kha  , kok pirmani khwna kha,”  sumsok nakarjak na twi khe bwkha kiphil di” Luk 3:3. Ulo Jisu Baptisma nanani hwnwi phai kha, Luk simi se a kok no chwng no sai khwna rwo, “Bui Baptisma nabai kha  Jisu bo Baptisma wngwi kha , bo suri san phuru nokha phiokjak kha.” Luk 3:21. Bo bebak borok rok bai kwrwng kha. Bo borok rok hai wng kha. Mathai bai Luk Jisu Baptisma namano swilang kha.Tamo khe Johon kothoma abo ni swilia, tamo ni hwn ba Khristo wng kha  Kaitor ni songdari sajla. Aro ni simi no chwng khukmatango, Bugra Jisu lukurok ni thani samung khlai mani. Luk 3:23

 

 BOSONG NI MUNGREM

Jisu ni bosong ni mungrem swijak kha Jisu Baptism nahar mani logi se, Bo achaimani logi wngya Luk 3:23. Mathai  1 ni bosong  mungrem bai Luk ni bosng mungrem belai  pherlaio. Mathaio wng kha habugra ni mungrem David ni nukhung  Joseph ni bising twi. Oro khe bini sak ni bosong mungrem , Mery ni bising twi. Oro wng kha bini kerong lama twi, Joseph ni bising twi. Oro khe kerong lama , Me             ry ni bising twi. Aro wng kha bini bosong mungrem Abraham jora rutukjak, tai oro khe rutukjago Adam jora. A mungnwi no belai nangkuk mani. Mathai oro sana ni naio Jisu ni halok Jihudi song bai Abraham ni nukhung twi dopharok ni Apha .

Tamo khe Luk nukhung  manjuna nai ma khe Adam jora kwtha rwna naio, borok wngma bai,  swngchar ni borok rok ni Apha.

  Luk ni bisingo khe  chini Bugra ni bosong rwkjagwi thang kha Adam jora, buma ni bosong. Luk 3:23 no naidi, Aro Jisu no Joseph ni bwsla hwnwi sajakya. Hakhe tamo hwn kha sa? Wng khwna se hwnjago.Mathai 1:16 no Joseph ni bosong sajak phuru, Joseph Jakob ni sajla oro hai hwnwi sao Bo wng kha Heli ni sajla. Bo borok khoroknwi ni sajla wngwi manya, borok wng twtwi. Tamo khe oro kaham khe nai di  -  A swijago saya Heli Joseph no mano hwnwi, oro wng khwna se hwno Joseph bini sajla wngma khe kerong bai se Heli ni bwchamari . Heli Mery ni bupha se wng khwna.

  David bosong ni mungrem  wng kha Nathani bising twi, Solomon bising twi wngya. Omo belai nangkuk mani. Maisa David ni sajla ma wng nai tai bini tong mano man bai nai. II Samuel 7:12-13; Rum 1:3;  Samung 2:30-31. bini bwchwlwi wng kha bahan bwthwi ni bising twi, Bo kukubui no bahan bwthwi ni  bosong. Au Mery David ni nukhung ni khoroksa borok, Joseph hai khe no. Luk 1:32.

  “Phola Kwthar bai koboljagwi Jisu Jordan ni kiphilwi phai kha. Bo  phola bai haching panthoro tlangjak kha.  Aro bo nokha salbwrwichi soitan bai belokjak kha. Aswk sal bo mungsa chaliy; abo hai kheno bo ok khuijak kha..” Luk 4:1-2. Oro simi no chwng swrwng kha mwthangnaisa phola Kwthar bai koboljak suk mani, Baptisma namani yagulo.Abo ni ulo khe bo belokjak kha . Chwng tai bo nukha, Luk simi no  chwng no sai khwna rwnai, “Hakhe Jisu Phola ni phan bai kuplung khe Galilio  kiphilwi phai kha. Bini kok a amchai gwnangwi pirjak kha .” Luk 4:14. A chibuk bura chensugwi thang kha swngcharo borok ni sajla no chuknohni Apha Kaitor bai swkakna nai mani.

 Jisu aswk kirimasingcha belokjak mani yak ni yogwi phai kha, Phola Kwthar bai phan kwtal manwi phai kha, chwng omo hai khe manwi da mano? Chwng Phola Kwthar bai koboljagwi tong khe man nai,.

  Belokjak mani wng kha, Jisu ba soitan ni yago sak no yapharwi da rwno rwya naimani. Tamo khe bo sakno yapharwi rwya hwnwi phunuk kha.

Bo phunukma se bini thani mungsa wngya,soitan bono mechenwi se manya, Khristo no mungsa khlai lengrwi manya tai phunugwi bo manya. Gulab bubar no joto motom suo tai bo bahai motom se man nai. Abo ni bagwi soitan  bono taibo  belok mang tong khe  Khristo ni  taibo kubui kaham se ongkhorwi phai nai.

BOROK NI SAJLA NI SAMUNG Luk 4:1:14-19:48

Luk ni berem 4:14 ni simi  naitugwi rutuk khe Jisu ni langma no man nai,a swijak tong marok no.

GALILI KITINGWI SAMUNG KHLAI MANI - Luk 4:14-9:50

1.Nazareth bini Kami samung khlai mani ………… 4:16-30

2.Kapharnaun no Pirmani ……………………4:31-44

3.Pitor,Jakob tai Johon no ring mani ……5:1-11

4.Mathai no ring mani ………………………5: 27-39

5.Pharisairok ………………………………………6:1-11

 6.Sagri khorokchinwi no chong mani………….6:12-16

7.Sagrirok no phwrwng mani …………………6:17-49

8.Uanamasingcha samung ……………………7:1-17

9.Phwrwngnairok bai kok salai mani ……….7:18-50

10.Rwngthokma ……………………………………… 8:4-18

11.Kubui sandai ………………………………………8:19-21

12.Twijwlang kwchang kwchang wngmani …………….8:22-25

13.Kobor hamrwmani ……………………………….8:26-40

14.Bwrwima hamaya no hamrwmani ………….8:41-48

15.Jairus ni sajwk hamkha ……………………………8: 49-56

16.Khorokchinwi no dagi rohor mani ………………9:1-10

17.Khorok 5000 no charwmani ……………………9 : 10-17

18.Pitor sak Gosimani …………………………………….9:18-21

19.Sak slaijak mani ……………………………………………9: 27-36

20.Mwtai hamya bai manjaknai no swrarwmani …………9: 37-43

 

JUDIA KITINGWI SAMUNG KHLAI MANI  Luk 9:51-19:27

 

1.Khoroksinichi Dagijak mani …………………………… 10:1-24

2.Kerong kwrwng rok swng mani ………………………..10:25-37

3.Jisu ni kiching Matha bai Mery …………………………..10:38-42

4.Sagri rok no Surina phwrwng mani ……………………….11: 1-13

5.Mari Sanlai mani …………………………………………………11: 14-36

6.Pharisai song no twi sakhlai mani………………………….12:1- 12

7.Khamai mani sumsok………………………………………………12:13-59

8.Kha kiphil mani ………………………………………………………..13:1-9

9.Chuknoha ni bugraha ……………………………………………13: 18-30

10.Jisu nograi kasarwmani kok sakha …………………………14:1-24

11.Sak yakarwi rwmani ……………………………………………..  14:25-35

12,Mwthangnaisa tai Kwmajak …………………………………….15:1-32

13.Bandari hamya ……………………………………………………… 16:1-30

14.Jerusalem thang mani lamao …………………………….16:31-19:27

JERUSALEMO SAMUNG KHLAI MANI - Luk 19:28- 24: 53

 

1. Kwplai khe habwi mani ……………………………… 19:28-38

2. Jisu ni phan raida no kok swngjak mani…………20:1-21:4

3. Phainai ul ni kok sajak mani …………………………..21:5-38

4. Jisu ni paithak ni yokma ter panda ………………….22:1-38

5. Jisu no romrwmani ………………………………………….22:39-53

6. Ochai Okra bujthum mani ………………………………..22:54-71

7. Pilat bai bujthumjak mani …………………………………23: 1-26

8. Kroso bwtharjak mani ………………………………………..23:27-49

9. Pobjak mani ………………………………………………………..23: 50-56

10. Kwthwi ni thangsaphi mani ………………………………..24:1-48

11. Chuknohao kasalang mani …………………………………..24:49-53

 

O mungrem le paisukya kho,tamo khe borok ni sajla swngcharo samung pailaiya khe tang mani Bini samung ni kokbothoma le “HAMJAKMA”

   Belokjak mani ulo,”Jisu tormani lokmani a Nazaretho phai kha, Sabath sal brum thumno  thangma hai no bo Sabath salo thumnogo thang kha Luk 4:16. Bo tongwi tormani thairogo thang kha.Langmo tormani nangkuk mani thai. Chwng nugo Jisu Motha thang mani loi sabath salo.Bo wng kha Kaitor no kirinairok ni nukhungo tongwi torjak.

  Kaitor Jisu no chong kha, kothoma kaham pirna ni, khajak rok no phiokna ni tai  kwrwisa rok no kothoma kaham khwnarwna ni, bwkha baijak rok no bwkha hamrwnani Luk 4:18-19. Bo elembag thaisa chongwi nakha Jisaia 61:2, abo no bo sakhlai phai kha , abo no bini samung swngcharo.Bo wng kha Kaitor bai chongjak tai dagwi rohorjak nai tai chuknohao chukjak borok a samung ni bagwi. Bo wngkha chini gustini Phioknaisa.Bo chwng hai khe snamjak kha.Chwng no mwthangna bagwi. Bo borok wngwi phai kha, chwng no Kaitor ni thani tlangwi kwtharwna ni.

  Swkang puila no chwng nuk kha bini kamiyung ni borok rok bono bwtharna nailai mani. Luk 4:28-30., Bohrok hwnlai kha, “O borok Joseph ni bwsla yada?” Omo no puila bono gosiya wnglai mani. Bo sak no Masia hwnwi sao Luk 4:21. Bohrok jolijak lai kha tamo ni hwn ba Bo kok khursai sakha bohrok ni Jihudi ni Masia buini borok rok ni thani bo thang thai.Luk 4:24-30. Bohrok ni poito hwn khe Kaitor ni khairokma wng kha Jihudi rok ni bagwi simi, tai abo ni bagwi bohrok bono bwtharlaina nailai kha.Bo bohrok ni bagwi uanamasingcha samung khlaina nailiya, tamo ni hwn ba bohrok poito khlai ya. Bohrok bono hathai sakani khiklai rohorna nailai kha hai phano bo aroni yogwi phai kha, Kapernaum o thang kha.Luk 4:29-31. ( Luk 4:16 bai Mathai 13:54 no khursai nailai khe , bo tai uaisa Nazaretho thang phikha,kisa talni ulo, aro bo pailang manlia.)

SWNGCHAR NI KOTHOMA KAHAM

Jihudi song Buini dophani borok rok no naslejago tamo ni hwnba bohrok Babylono tong phuru satokjak mano khwnajak. Bohrok bohrok no mokol kaham bai khe nasigwi manya.Tamo ni hwn ba bohrok  no abul hwnlaio tai Kaitor ni ari hwno. Luk Jisu no omo hai khe phunuk kha a kok rok no swbai norwi rohor kha, Jihudi bai Buini dopha ni borok rok no.Bwkha kiphil rwkha  poito bai simi se Kaitor ni hao habwi mano.”Hake bini mungwi bebak dopha ni thani sumsok yakar mani kok Jerusalem ni simi chengsaui pirjakna nang nai “ Luk 24:47. Jisu Khristo ni kothoma kaham  hwn khe kaisa swngchar ni tongthar ni bagwi simi wngya. Omo wng kha Kwthang kubui Kaitor ni kok. Bebak dopharok bai no yachakjago.Rum 1:16  khuktang di.

  Borok ni Sajla wngwi Khristo buini dopharok ni nangmarok no naio tamo ni hwn ba bebak borok dopharok no bo naiwi tongo. Luk 6 beremo a kokrok thansa, Hathai saka sermon rwmani Mathai bijabo.

SAGRIROK NO DAGI ROHOR MANI

Jephuru Sagri Chinwi rok no dagi rohor mani Luk 9. Aro samani chwng man kha,bwswk se samung kotor yapharjak mani. Mathai bijabo Bugra samani khwna o, “Mera kwmajak hai Israel rok ni thani se thang di “Mathai 10:6. Luk omo yakarwi hai se hwno, “Hakhe Kaitor ni hani kok pirnani tai hamyarok no  hamrwna ni  bagwi bo bohrok no rohor kha.Sagrirok aro ni kaklaiwi kami brum brum thangwi joto thaio kothoma kaham pirna bai hamya hamrwna samung khlai tongwi lai kha. Luk9:2,6. Jesao thaio phano a borok rok Khristo Jisu thang thani  thanglai kha, bono borok kwbangma logi rwthalai bai kha tai “Bini bising bini phan bai hamya hamrwma nugwi  borok rok bebak no bono yak bai tangna nailai kha Luk 6:19. Bo sak no yapharwi rwkha . Chwng bo abo hai kheno yapharwi rwthai.

   Chwng nukha Jisu ni phan no bemar bai kwthwi ni saka. Luk 7: 1-17.; chwng tai bo nuk kha bo wng kha sumgwng ni kiching wng mani. “Borok ni sajla kwmajakrok no se naitugwi mwthangna phaio” Luk 19:10. “Bono bui hwnlaio basijaknairok ni bayao “ Luk 7:34.

JISU KHRISTO PHWRWNGNAISA

 

1. SWRWRWNGNAI KWRWNG (Scholar) -  Jisu wng kha phwrwngnaisa.Bini sagri rok phwrwngjak bai kha tai bini kothoma kaham pirna bagwi phwrwngjak bai kha (Luk6:12-16).

2.  RWNGSWRWNG NOK (School) - O Rwngswrwngma nogo matriculation jora phwrwngjago, nangmungrok rwna nango. Hai phano tai thaisa kok khe ahai, aro mung tisana  ni,  mungsa omor bo nangya chwla bwrwi hwnwi bo nangya,mungsa jat hwnwi bo nangya, (Luk 14:25-33).

3. HABNA NI NANGMAROK  - “Omo twi kheno tong kwrwi khibiya khe norok ni bisingo khoroksa phano ani sagri wngwi man glak (14:33)

4. AMJOKMUNG -  Bini rwng nogo swrwng nairok  man mani manya bo bebak sai mano, Bo amjokmni kaisa bai tai kaisa solya,Bo khoroksa khoroksa khe amjogo. Omo belai no kwlai, Jisu Pitor no amjokjak mani. Luk ni berem 5 Pitor kok da khwna  khwnaya abo no amjogwi nai mani (5:5). Luk 9:18  Jisu bono amojgwi nai kha  kisa kheno bwkha nangjak nai borok no.Pitor uanamasingcha khe kok phirogwi sakha (Luk18-20).

5. KERONG MA-RAKHOKNAI - Kaham khe borom rwi ma tong nai phwrwngnaisa bai,joto jora borom ma rwnai. Bohrok kha khlai o uaisa borom rwma bai no wngjagwi thango a phwrwngnai kotor sano.Omo belai no nangkuk mani borom rwphlai tong nani. Abo hai chaya. Bini kokno swrwng phlai se ma tong nai.Lebrotary khotolo thang phlai ma tong nai, suri phlai matong nai (Luk 112:1-4. Phola ni biam nogo mathang nai (Luk9:59;5:27).

6. LOI KHLAIJAK NAI RWNGNOG - Jisu bohrok no phwrwngma simi wngya.Bo bohrok no khlaijak na muchungjago, bo phwrwngma twi khe tongjak nani (Luk10: 1-12;28; 36-37;11:35;;12:8-9;14: 25-33;18:18-26).

7. SAMUNG (Course) - A samung wng kha bugraha no swrwng nani tai Bugra no (Luk 7:28;8:1;9:2,11, 62; 13:20-21;12:32;19:12,15;22:29;13:28-29;17:20;18:19).

 BOROK NI SAJLA BIRMAN MAN MANI Luk 20:1-23:56

Jisu sagrirok bai achuklai tong mani,songphang kitingwi yokma tyer panda chanani.A jorao bo “Bugra ni panda” no songchakha.Khwna di bo tamo sakha, “Omo ani bahan norok ni bagwi rwjak mani……..omo ani thwi norok ni bagwi kochokrwjak mani (Luk 22: 19-20).  Mark ni kok bai Mathai ni  kok  kisa juda wngo. Bohrok sao , “Ani bwthwi nini bagwi kochokrwjak mani.” Bo bini hamjakma no phunuk kha kaisa bai tai kaisa bwkha manlaijak khe se sao Luk bijabo.A chonghor sai khwna rwkha “Ano muitu khlai omo no chadi).

  Omo hai khe no bwkha dukhu nangwi sakha bo thwinani kokno.Chwng aro nuk kha Sagririrok abo no twiwi kok banglai mani, khoroksa swk aro bohrok ni bisingo borok kotor wng nai (Luk 22:24-27). Abo ni ulo khe no kok hamya chwng khwna kha , Pitor a jora ni ulo kha khamjaknai samung khlai mani - Bo Bugra Jisu no siniya hwnwi uaitham gosilia (Luk 22:54-62).

GETHSEMANE

Gethasemane bari no nailai anw. Jisu surisan mani tai aphuru bini sak ni thwi  kolomtwi  hai khe yormani. Luk a kok no sakha, chuknoha ni suari rok phaiwi Kaitor ni sajla Jisu no suamung phai mani. Mathai bai Mark a kok no saliya siringsa.

   Mwnakjak bario sengkrak bodol dolsa phai lai mani, Juda bai twiduljagwi phai lai kha. Juda Jisu no motom suphai kha. Tamo wngwi motom sukha ? Bo wng kha bini sagri. Elembag o sao Jisu bini sak ni borok bai no romrwjak nai tai rang thamchi bai phaljak nai (Luk 22:47-62;Lobmung 41:9;Sakari 11:12).

 Jotoni slai hamya wngma khe, Bini kiching bono yakarmani. Pitor bono uaitham gosilia., bebak borok rok no bono yakarwi kharbai kha, Johon khoroksa simi no bini logi tongrwksio. Luk simi no salango, Jisu Pitor no mokol bai nasikhor kha, Gosia wng mani, hamjagwi nasikma bai bini bwkha makiphil kha.

  Chwng Jisu no Pilat ni nogo tlangjak mani nukha tai ni ulo khe Herod ni aro (Luk 23:1 - 12). Chwng taibo nukha, Dolorosa lahar twi Kroso tlangjak mani (Luk 23:27-38). Luk simi no Kalbari hathai ni kok sao, omo wngkha buini borok rok ni kokthai, Golgotha no hwn mani.Luk kwbangma no  khursalia Mathai bai Mark samani kokrok no.Tamo khe bo saichung surisan mano sanai (Luk23:13-45)

Kalbari hathai o kros kongtham. Khoroksa wng kha sikoksa samung hamya khlaima bai  bwtharjaknai .Luk a kothoma no saikhwna rwkha.(Luk23:39-45). Bo sumsokni mwthangjakma hai khe no sumsok gwnang bo  mwthangjakna nango.Bo Kaitor ni mera bwsano poito khlai kha,a salo thwinai , sumsok ni rwthai tong mano rwnani.

Aro ni a samung mwthakjak kha borok ni Sajla chirigwi hwnma bai”Apha Kaitor ani pholano ang nini yago yapharwi rwkha.”Aro mwrwkgwi tong nai sengkrak rok khwna bai kha,kukubui no o borok le soichajak borok.

BOROK NI SAJLA KWPLAI WNG KHA Luk 24:53

 Chwng bwkha dukhu manwi tong mani, kisa khaham kha, kros o bwtharjak mano twiwi, sal mwnak mani tai mangkhor kingtwi kaplai mani khorang tai kwthwi ni mwthangjak mani, Phunug aisiri siri Kaitor ni chwngsacha wng kha.

  Luk a tongma chamarok no salang kha tai kubun kothoma kaham siringsa khe tong kha.O kothoma wng kha Emmaus lama o a kichng kuma koksalai mano twiwi swikha.

  Bo bini sagrirok no phunuk kha kwthwi ni bachanai a Bugra Khristo Jisu bo tabuk bo hamjagwi tong kho,kwthang tonglang phuru tongma hai khe no. Bo bohrok bai lama twngsa himlai tong kha kok lama salai twtwi himjak.Ulo sagri khoroknwi bono bohrok bai baksa hor tong na logi san kha. Bo bini sagri rok no sakno sinimung rwkha, chalaina hwnwi auang naui hambai rwphuru, a kros kanta bujak mani mari no phunuk kha, ulo auang swkagwi chalai kha. Ulo bohrok bono sinikha, bo aro ni kwmai thang kha.Ulo bohrok Jerusalem o kiphil phaimani yagulo borok kwbangma bai nukjak  mano khwna phai kha. Bo bohrok no kubui kubui no bo borok hwnwi sinirwlang kha, bahan bwthwi ni borok. A kothoma swrai swrai khe swijak tong mano Luk bijab bo simi no mano.

Bo Uaichisa jora kwthwi ni bachamani yagulo borok rok bai nukjak lang kha . Khoroksa khoroksa bai simi wngya , bodol rogo bo nukjak kha, lukurok tong thani bo nukjak kha.

1. Bwrwirok ni thani, Mery ni thani, tai buirok bai bo, Mark 16; Johon20:14.

2. Pitor ni thani (Luk 24:34);Emmaus lama khoroknwi ni thani, (Luk 24:13);

3. Sagrirok ni thani Jerusalemo (Thomas aro kwrwi),(Johon 20:19 )

4. Sagri khorok chisa rok ni thani (Johon 20:26,29)

5. Sagri rok bai Galili ni hathaio ( Matha 28:16).

6. 500 takhuk song bai  uaisa (1 Korinth 15:6.

7. Jakob bai nukjak kha ( 1 Korinth 15:7)

8. Chuknohao thangya sini Olive hathaio (Luk 25:51).

 

  Uaitham chwng no sai khwna rwkha, bini sagri rok bono yak bai tang kha  bo kwthang ni bacha mani ulo (Mathai 28:9;Luk24:39;Johon 20:27)Bo bohrok bai baksa khe chalai kha Luk 24:42;Johon 21:12-13)

 

   Jisu borok no yak tisaui hamari rwbai khe no , Bo chuknohao tisai tlangjak kha (Luk 24:51). Bo tisai tlangjago hwn mani bo wng kha kubui no borok.

  Bo tai amchai ni Khristo lia,Jerusalemo tonglang nai, tamo khe swngchar ni Khristo.Bo bini sagrirok no salang khwna , bo thwimano twiwi kapnairok no. Bo thwi kha tai bohrok bai tong glak kha, “Naidi, Ang norok bai mang tongo.” Omo bwswk se juda chini uansukma tai bini logi tong nairok ni. Kroso rwjak phuru bwswk se lachima singsa tong mani, bwkha bai mani. Tabuk bohrok khatunglai Jerusalemo kiphilwi phai lai kha.

What's Your Reaction?

like

dislike

love

funny

angry

sad

wow